Người ta thường nói có những cuốn sách thực sự sẽ thay đổi cuộc sống của bạn, Nghệ thuật bài trí của người Nhật – Phép màu thay đổi cuộc sống (The life changing magic of tidying up – The Japanese Art of decluttering and Organizing) của Thaihabooks đã xuất bản và The Spark Joy: An Illustrated Master Class on the Art of Organizing and Tidying Up (mua bản kindle) của tác giả Marie Kondo là một trong những cuốn sách như vậy.
Marie Kondo yêu thích đọc tạp chí nội trợ từ lúc 5 tuổi, cô thích trật tự và vẻ đẹp của những không gian được sắp xếp đẹp đẽ mà cô nhìn thấy trong những cuốn tạp chí đó. 15 tuổi cô bắt đầu nghiên cứu nghiêm túc về việc dọn dẹp nhà cửa. Tại Nhật, mọi người tin rằng những việc như dọn phòng và dọn nhà vệ sinh ngăn nắp sạch sẽ mang lại may mắn, bởi nếu nhà bạn bừa bộn thì hiệu quả của việc đánh bóng bồn vệ sinh cũng có ít tác dụng. Điều tương tự cũng đúng với việc thực hành thuật phong thuỷ. Chỉ khi nhà cửa gọn gàng và ngăn nắp thì việc bài trí nội thất mới có ý nghĩa. Hiện nay Marie Kondo điều hành việc kinh doanh dịch vụ tư vấn ở Tokyo nhằm giúp khách hàng biến ngôi nhà bừa bãi thành những không gian đẹp, yên bình và đầy cảm hứng.
Hai cuốn sách nêu lên những phương pháp và nguyên tắc dọn dẹp mà Marie Kondo đã nghiên cứu và thực hành bao nhiêu năm (bây giờ biết đến với Phương pháp Marie Kondo) được đúc rút trong cuốn sách như sau:
1. Hãy bắt tay dọn dẹp triệt để một lần, thay vì từng chút một, nửa vời bạn có thể khiến não trạng của mình thay đổi mạnh mẽ
Kondo Marie
Người ta phải thay đổi cách nghĩ trước khi thay đổi thói quen, bởi nếu dọn dẹp từng chút một thì chẳng bao lâu mọi thứ lại trở nên bừa bãi, trở về vị trí cũ. Chúng ta cần học Nghệ thuật từ bỏ – vứt bỏ những thứ không cần thiết. Marie Kondo cho rằng những thứ như quần áo chưa mặc một lần, những cuốn sách từ nhỏ, món đồ chơi nhiều năm qua không còn dùng đến, và những thứ bạn đã quên mất sự tồn tại của nó thì hãy mạnh tay vứt bỏ.
Nỗ lực dọn dẹp một lần và đúng cách sẽ giúp bạn xoá bỏ hoàn toàn tình trạng bừa bộn chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, bạn sẽ thấy kết quả tức thời và chúng sẽ truyền cho bạn sức mạnh để tiếp tục giữ cho không gian quanh mình được ngăn nắp. Marie Kondo chủ trương hướng tới sự hoàn hảo thay vì “hãy bắt đầu chậm rãi và chỉ bỏ đi một thứ mỗi ngày”. Sự hoàn hảo không phải là bất khả thi như nhiều người thường nói bởi việc dọn dẹp chỉ là một hành động vật lý, liên quan đến quyết định giữ lại hay vất đi thứ gì và để nó ở đâu.
2. Dọn dẹp không phải là việc cất giữ và sắp xếp lại mà là việc vứt bỏ bớt đồ đạc
Đối với nhiều người việc dọn dẹp là cất giữ đồ đạc và sắp xếp lại chúng sao cho hợp lý, gọn gàng. Marie Kondo phát hiện ra “một cái bẫy vụng về trong thuật ngữ “cất giữ”. Các tạp chí viết nhan nhản về việc sắp xếp, cất giữ những vật sở hữu và công cụ cất giữ tiện lợi nghe qua thật đơn giản như :sắp xếp không gian không tốn thời gian hoặc “việc dọn dẹp trở nên nhanh chóng”… Bản chất con người là chọn lấy một lộ trình dễ dàng. Nhưng Marie cho rằng việc cất dọn tạo ra ảo tưởng rằng tình trạng bừa bộn đã được giải quyết. Việc dọn dẹp phải được bắt đầu bằng việc từ bỏ đồ đạc vật dụng. Chúng ta cần tự kiểm soát và cưỡng lại việc cất đồ dùng cá nhân. Vì thế đừng chậm trễ mà vứt bỏ bớt đồ đạc.
Kondo Marie
Tiêu chuẩn mà phương pháp Marie Kondo đưa ra: hãy vứt bỏ nhiều nhất có thể như đồ hỏng hóc không thể sửa chữa, hết hạn sử dụng, đồ đạc vật dụng quần áo theo nguyên tắc “hãy từ bỏ bất kỳ thứ gì mà bạn không dùng đến trong một năm”…
3. Phân loại theo nhóm chứ không phải theo vị trí (theo các phòng)
Sau nhiều trải nghiệm thất bại về việc dọn dẹp theo phòng như phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm,.. Phương pháp Marie Kondo chỉ ra rằng đó là một cạm bẫy phổ biến, bởi việc dọn dẹp riêng rẽ từng chỗ một chúng ta sẽ không thể nhận ra mình đang làm cùng một công việc ở nhiều vị trí khách nhau và mắc kẹt trong cái vòng luẩn quẩn, thay vào đó chúng ta sẽ lên kế hoach như “hôm nay quần áo, ngày mai sách vở”.
Khi cất giữ cùng một loại đồ vật ở khắp nơi trong nhà và chỉ dọn dẹp mỗi lúc một chỗ thì chúng ta không bao giờ nắm được tổng số lượng đồ vật vì thế chúng ta không bao giờ kết thúc được việc dọn dẹp. Mục tiêu của việc dọn dẹp là bạn có được tầm mắt thông thoáng, vào thời điểm và bạn đã sắp xếp được mọi thứ về vị trí của chúng, bạn đã cán vạch đích.
Thứ tự phân loại đồ vật để dọn dẹp như sau:
- Quần áo
- Sách vở
- Tài liệu
- Đồ tạp loại
- Những thứ có giá trị về tinh thần
4. Cất giữ đồ vật ngăn nắp khiến cho cuộc sống trở nên thú vị
Đầu tiên, chúng ta cần xác định chỗ để cho mọi đồ vật. Lý do khiến mọi thứ cần có chỗ để xác định là vì sự tồn tại của mỗi đồ vật mà không có nơi chốn cố định sẽ làm gia tăng gấp bội cơ hội để không gian của bạn sẽ lại lộn xôn. Mấu chốt của việc quyết định những chỗ cụ thể để cất đồ vật là xác định một nơi dành cho mọi thứ.
Tiếp đến bạn hãy loại bỏ trước, cất giữ sau. Ngay khi bạn học được cách lựa chọn chính xác những vật sở hữu của mình, bạn sẽ chỉ còn lại số lượng đồ vật vừa vặn hoàn hảo với không gian mà bạn đang có.
Bạn hãy theo đuổi sự tối giản. phần lớn mọi người nhận ra rằng sự lộn xộn là do có quá nhiều đồ đạc, không nắm được chính xác bao nhiêu thứ chúng ta thực sự cần.
Bạn không nên lập kế hoạch quản lý theo lượng sử dụng và tần suất sử dụng. Một lỗi phổ biến mà nhiều người hay mắc phải là họ quyết định nơi để đồ đạc ở những chỗ mà họ có thể lấy chúng dễ dàng nhất. Cách làm này là một cái bẫy tai hại. Sự lộn xộn chính là kết quả của việc không trả vật dụng về đúng chỗ của chúng. Tình trạng lộn xộn chỉ có thể có hai nguyên nhân: việc lấy thứ gì đó phải mất quá nhiều công sức hoặc chỗ cất các vật dụng không rõ ràng.
5. Đừng bao giờ chồng đống mọi thứ, hãy cất giữ theo chiều thẳng đứng
Kondo Marie
Sắp xếp theo chồng đống là một sự lãng phí không gian rất lớn, kể cả quần áo. Phương pháp Kondo Marie chỉ ra rằng việc sắp xếp theo chiều thẳng đứng vì hai lý do: nếu bạn sắp xếp vật dụng thành đống, kết cục là bạn có không gian cất giữ vô cùng tận và mọi thứ cứ chồng lên cao ngất mãi, trái lại theo chiều thẳng đứng thì sự gia tăng nào khiến không gian bị thu hẹp và bạn hết chỗ cất giữ. Khi đó bạn sẽ hiểu: À tôi lại đang bắt đầu tích trữ rồi đây. Hai là việc chồng đống sẽ khiến cho vật dưới bị đè nén và chúng ta quên mất sự tồn tại của nó.
6. Việc dọn dẹp nhà cửa sẽ khiến bạn phát hiện ra những điều bạn thực sự muốn làm.
Chúng ta có thể biết rõ hơn về bản thân bằng cách ngồi xuống và phân tích tính cách bản thân hoặc lắng nghe nhận xét người khác về chúng ta những phương pháp Marie Kondo cho rằng việc dọn dẹp nhà cửa là cách làm tốt nhất. Cuối cùng những vật sở hữu của chúng ta có mối liên hệ chính xác với mọi quyết định mà chúng ta thực hiện suốt đời. Việc dọn dẹp giúp chúng ta kiểm kê lại những thứ cho chúng ta thấy điều mà chúng ta thực sự thích là gì.
7. Hãy từ bỏ bất cứ thứ gì không mang lại niềm vui
Nếu cố gắng thực hành phương pháp này dù chỉ một chút thôi thì bạn sẽ nhận thấy việc xác định được những thứ mang lại cho bạn niềm vui không hề nhỏ. Thời điểm bạn chạm vào nó bạn sẽ biết ngay câu trả lời. Quyết định từ bỏ một thứ vô cùng khó khăn, chẳng hạn như “cả năm này tôi không dùng đến chiếc bình này, nhưng ai biết được chứ, có thể lúc nào đó tôi lại cần” hoặc “đó là chiếc vòng cổ mà bạn trai tặng tôi, khi ấy tôi thực sự thích nó”, … nhưng khi chúng ta tìm hiểu sâu lý do khiến chúng ta không thể từ bỏ là do sự gắn kết với quá khức hoặc nỗi lo sợ về tương lai.
Trong quá trình lựa chọn, nếu thứ nào đó không mang lại niềm vui hãy từ bỏ nó. Trước khi vứt bỏ nó: bạn hãy đặt câu hỏi “đồ này có thực sự khiến bạn vui hay không?”
Cuộc sống chỉ bắt đầu sau khi nhà cửa trở nên ngăn nắp!
Phần tiếp: Cách sắp xếp, dọn dẹp đồ đạc theo phương pháp Marie Kondo
Đêm đã về trên Bắc Kinh, phải mất mấy ngày rồi mình mới quen được cuộc sống ở đây.
Đêm nay chợt nghe được ça khúc 弹起我心爱的土琵琶 , lòng chợt muốn nghe khúc nỉ non dường như đã xa bóng từ lâu. Đây là ca khúc chủ đề của bộ phim cũ những năm 50 nhưng sao xao xuyến đến vậy.
Mặt trời phía tây sắp xuống núi rồi
Núi in bóng hình nhỏ trên hồ nước lặng lẽ
Gảy khúc nhạc đàn luýt thân thương
Hát vang bài dân ca động lòng ấy
Những câu hát ấy đưa chìm đắm vào những lời thơ Tỳ bà hành của Bạch Cư Di với tiếng đàn kỹ nữ ở bến Tầm Dương ngân lên lúc như “tiếng mưa rào rạt, tiếng oanh ríu rít, tiếng nước tuôn róc rách, tiếng dao xô xát, tiếng lụa xé kêu vang .. lúc trầm lúc bổng, những giây phút ngừng lại im bật, thì lại bỗng rung lên những tiếng tơ lạnh ngắt run rẩy mình vào” (lời bình của Hải Đà). Tỳ bà hành có đoạn:
“Tỳ bà nghe dạo canh khuya,
Dường như tiên nhạc gần kề bên tai
Nghe não ruột khác tay đàn trước
Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi
Lệ ai chan chứa hơn người ?
Giang Châu tư mã đượm mùi áo xanh”
(Thơ Tỳ bà hành – bản dịch Phan Huy Vinh)
Tiếng đàn tỳ bà còn được Lâm Hải mô tả trong tuyển tập đàn Tỳ bà ngữ (琵琶语) rằng:
Tiếng đàn tỳ bà, vẫn còn vang mãi đến ngày hôm nay. Qua nghìn năm kiếm tìm, giấc mông cũ xa mờ. Sao tiếng đàn thở than như nhân gian bao chuyện buồn phiền. Trôi dạt tận bến chân trời Tầm Dương, đau thương lệ rơi.
Tiếng đàn tỳ bà, vẫn còn vang mãi đến ngày hôm nay. Tay cầm đàn gảy từng tiếng tích tịch tình tang. Buông tay chau mày gảy, đến tận tâm can
Tiếng đàn vui, đã trở thành hồi ức trước mắt, buông tay gảy tích tịch tang. Mắt lệ rơi, lệ rơi bởi trường ly biệt
Tiếng đàn vui, đã trở thành hồi ức trước mắt. Hồng nhan về già, tiếng đàn thở than, nhân gian biết bao chuyện buồn, tiếng đàn ngàn năm cô độc, độc bạch ưu than.
Biểu diễn: Tỳ bà ngữ
Đêm nay một mình lại chọn nghe một số ca khúc viết cho tỳ bà, cảm thấy một chút hoài niệm, một chút khép chặt để sống trong cõi mộng tưởng từ lâu. Thời gian này không bận tâm đến công việc, sống một chút cho tâm hồn mà thôi.
#1-2. Gảy đàn luýt thân thương
#3. Tỳ bà từ
#4. Mưa lòng
#5. Tỳ bà ngữ
#6. Tỳ bà ngâm
#7. Hoa đỗ quyên
#8. Ngọn cỏ
Nghe tỳ bà không chỉ nhớ về kỹ nữ bến Tầm Dương mà còn nhớ về những mỹ nhân cổ đại. Nhớ về một nàng Chiêu Quân cống hồ “trên ngựa tỳ bà đi vạn dặm mà Hán cung xa cách cả mùa xuân”, tiếng đàn tỳ bà gảy khúc tương tư nhớ nhà:
Thủy hà sóng lạnh gió đìu hiu,
Vương Chiêu Quân cống hồ – tỳ bà
Cánh nhạn lê thê giải nắng chiều.
Thấp thoáng mây về nơi lữ thứ,
Mơ màng một giấc mộng cô liêu.
Vẻ xuân tranh cổ phôi pha nét
Gót ngọc đêm trăng phảng phất hồn
Đàn phổ tiếng Hồ muôn thuở đó
Tỳ bà oán hận mạch sầu tuôn
Tay ôm đàn che nửa mặt hoa
Văn đàn mấy tiếng dạo qua
Dẫu chưa nên khúc, tình đà thoảng hay
Nghe não nuột mấy dây buồn bực
Dường than niềm tấm tức bay lâu
Mày chau tay gẩy khúc sầu
Dãi bầy hết nỗi trước sau muôn vàn
- Lưu Đào – Châu Nga Hoàng trong Đại tống khai quốc
- Thuỷ Linh
- Lưu Diệc Phi – Ngu Cơ trong Hồng Môn Yến
- Ân Đào trong Võ Tắc Thiên
- Lâm Tâm Như – Võ Hậu
- Hữu Tiểu Thanh trong Thượng Hải, Thượng Hải
Đêm Bắc Kinh, tháng 9/2013
Trích lược về Giáo dục trẻ theo phương pháp Shichida
trong cuốn “Phát triển trí thông minh và tài năng của trẻ dưới 7 tuổi theo phương pháp Shichida (phần tiếp)
Makoto Shichida sinh năm 1929 tại tỉnh Shimane, Nhật Bản, ông là tiến sỹ giáo dục, hiệu trưởng Viện giáo dục trẻ em Shichida. Năm 1997, ông được trao giải thưởng Dịch vụ Văn hoá-xã hội của Hiệp hội phát triển Văn hoá Nhật Bản dànha cho cá nhân có nhiều thành tích vượt bậc trong 6 lĩnh vực gồm Nghệ thuật, mỹ thuật, tôn giáo, văn hoá, giáo dục và phúc lợi xã hội. Ngoài ra Hội đồng Khoa học thế giới đã đánh giá phương pháp giáo dục Não phải của M. Shichida là học thuyết giáo dục tốt nhất và được nhận Huân chương Hiệp sỹ của tổ chức hoà bình thế giới vì sự cống hiến xuất sắc.
Hiện ở khắp nước Nhật có 400 lớp nuôi dạy theo Phương pháp Shichida, ngoài ra lớp còn mở rộng ra toàn thế giới như Mỹ, Hàn Quốc, Đài Loan,..
Nuôi dạy con từ 0 – 1 tuổi
Phương pháp Shichida nhấn mạnh rằng cha mẹ không nên bỏ qua giai đoạn đoạn từ 0-1 tuổi của trẻ vì đây là thời kỳ con có nhiều biến chuyển nhất, Makoto Shichida đã chia thời kỳ này thành 4 giai đoạn nhỏ: từ khi chào đời – 3 tháng, 4-6 tháng, 7-10 tháng và 11-12 tháng.
Giai đoạn 1: từ khi chào đời đến 3 tháng tuổi
Đây là giai đoạn năng lực tiếp nhận thông tin bên ngoài của bé phát triển mạnh nhất, cha mẹ nên sáng tạo những cách tác động đến 5 giác quan chính của bé: thị giác – thính giác – xúc giác – vị giác – khứu giác. Phương pháp Shichida đề xuất một số cách như:
Thị giác:
- đặt xung quanh giường những bức tranh đẹp, nổi tiếng trên thế giới
- trang trí ngôi nhà với đồ vật nhiều màu sắc (chậu hoa, đồ chơi) để quanh con luôn có màu sắc tươi sáng
- khi 1 tháng tuổi cố gắng giúp con luyện mặt mỗi ngày 3 phút với các ô vuông đen trắng (lúc đầu 5s – 60-90s). Màu sắc ưa thích giai đoạn này là màu sắc có độ tương phản cao -> vòng tranh trí màu cơ nhỏ (kích thước 6×6 hoặc 2×2 cm) –> bảng chữ cái A, I, U, E, O,… để con quen dần mặt chữ, mỗi ngày đọc con nghe từ 2-3 phút,
Thính giác:
- nghe các ca khúc nhẹ nhàng, mỗi ngày khoảng 3 lần, mỗi lần 15 phút với âm lượng vừa phải (không cho con nghe âm thanh từ máy móc trong thời gian dài), trò chuyện lắc lư trên đùi theo điệu nhạc hoặc giữ nách nâng lên nâng xuống..)
- cho con nghe các câu chuyện đa dạng, sử dụng phương pháp lặp đi lặp lại
- trò chuyện lặp đi lặp lại từ vựng
Xúc giác, vị giác, khứu giác: bú sữa, dùng băng gạc thấm nước ấm, lạnh, ngọt, cay cho bé ném thử một tí
Lực cầm nắm: cho con tập cầm nắm khi mới chào đời
2. Giai đoạn từ 4-6 tháng tuổi
Phương pháp Shichida
Giai đoạn này trẻ có thể nhìn khoảng cách 3m, tay có thể nắm một cách có ý thức, theo phương pháp Shichida, cha mẹ có thể phát triển các giác quan của trẻ thông qua một số hình thức sau:
Thị giác:
- cho con xem các bức tranh đồng thời kể chuyện về bức tranh đó
- khi đi dạo chỉ cho con càng nhiều hình ảnh ấn tượng càng tốt, nói cho con biết đó là cái gì, gọi tên các đồ vật trong nhà lặp đi lặp lại nhiều lần
- thử phản xạ của con với ánh sáng đèn để phát hiện tật ở mắt
Thính giác:
- đưa con đi công viên vườn hoa để nghe âm thanh phong phú của tự nhiên
- cho con nghe âm thanh nhỏ trống lắc, nói chuyện với con
Vận động: cho con đu trên người để vận động cơ cổ
3. Giai đoạn 7-10 tháng
Thị giác: cho con nhìn các chuyển động đơn giản (mở cửa sổ để thấy chuông gió chuyển động), đi dạo nô đùa
Thính giác: duy trì nghe nhạc nhẹ nhàng nhưng cần bổ sung tiếng khác như tiếng chuông kêu, các bài hát ru các nước trên thế giới, âm thanh đài radio, nói chuyện với bé… để bé tập phân biệt âm thanh
Xúc giác: cho con cầm nắm tay, xé giấy, các hành động gõ, ấn quay bằng cách chơi với kệ chữ A
Vận động: để con bò tự do (càng nhiều càng tốt) giúp phát triển cơ bắp và đẩy mạnh khả năng điều tiết vận động
Giai đoạn 4: từ 11- 12 tháng tuổi
Thị giác: xem truyện tranh, dạy bảng chữ cái bằng phương pháp lặp đi lặp lại, nhìn gương, cho con đi dạo, luyện khả năng quan sát bằng trò tìm đồ vật (để đồ chơi con yêu thích dưới 1 trong 2 chiếc hộp rồi tráo để con tự chỉ ra đồ)
Thính giác:
- xem thẻ đồ vật, con vật rồi bắt chước tiếng kêu
- dạy các bộ phận cơ thể
- chơi gõ, ấn với cá đồ vật (thau nhựa, bóng, bát đĩa nhựa)
Trí tuệ: dạy con vặn dây cót hộp nhạc, lấy khăn che đồ vật để con tìm, đẩy bóng đi lại xem con có đá lại ko.. Trí tuệ của trẻ phát triển thông qua hoạt động bắt chước: khẩu hình miệng, vỗ tay, xoa tay, ănm tay, gõ hai món đồ chơi vào nhau, tung hứng bóng…
Chữ cái và ngôn từ: giai đoạn này cần phải phát triển ngôn từ một cách rõ ràng, cha mẹ cần không được nản lòng hoặc bỏ cuộc giữa chừng
Nuôi dạy con từ 1 – 2 tuổi
Bí ẩn não phải – M.Shichida
Makoto Shichida chỉ ra rằng trong giai đoạn này trẻ tiếp nhận 3 năng lực quan trọng: khả năng đi-đứng, ngôn ngữ và khả năng xử lý các kỹ năng đơn giản. Trẻ cần có một môi trường tự nhiên để phát triển khả năng ưu việt của mình, nhiệm vụ của cha mẹ là phải tạo không gian đó cho con vì tính hiếu ký của trẻ là cực mạnh, hạn chế tính hiếu kỳ là phản tác dụng và không giúp phát triển các tố chất của con.
Giai đoạn này trẻ biết khám phá mọi vật, thử nghiệm các quy luật vật lý như trọng lức, quỹ đạo, quán tính, sự co giãn để kiểm chứng (giật khăn bàn khiến chén bát đổ vỡ…). Cha mẹ không nên nặng lời cấm đoán mà dẫn dắt con chơi một trò khác,
Giai đoạn này đồ chơi có ý nghĩa rất quan trọng, đồ chơi cần phải những món đồ giúp con học hỏi và tiếp thu được điều gì đó, và cùng một lúc không nên cho con tiếp xúc quá nhiều đồ chơi nhằm giảm tính mất tập trung, không giữ được bình tĩnh của trẻ.
Một số trò chơi mà phương pháp Shichida đưa ra như sau:
- những trò mềm, cứng, tròn vuông có trọng lượng hình dạng khác nhau
- tập nèm bóng, trượt xe trên mặt phẳng nghiêng, thả lông vũ rơi tự do, chồng cốc, hình lên nhau theo thứ tự trên-dưới, cao-thấp, trong-ngoài, lớn-nhỏ, chơi thổi bong bóng để dạy về không khí,lực hấp dẫn
- dạy trẻ về màu sắc
- búp bê, thú nhồi bông nuôi dưỡng tính xã hội của trẻ
- làm nhà ở bằng thùng các tông, chơi cầu thanh gỗ 3 bậc lên xuống…
- trò chơi tìm kho báu nhằm phát triển trí thông minh cho trẻ: giấu đồ vật ngay trước mặt con rồi để con đi tìm (hình thành khái niệm tư duy rằng nơi mắt không nhìn thấy thì vẫn có đồ vật)
- trò bắt chước: làm theo các động tác của cha mẹ như sờ mắt, mũi, nhéo tai, mỉm cười,.. tập viết chữ,
- cho con đi chơi cùng các bạn đồng trang lứa nuôi dưỡng tính xã hội
- tiếp tục cho con xem sách tranh ảnh (ehon) trong thời kỳ này (bí quyết thúc đẩy sở thích đọc sách của bé)
Đây cũng là giai đoạn phát triển chí hướng nên cha mẹ hãy nỗ lực để con không rơi vào cảm giác thất bại. Đặc điểm của trẻ là dần tách khỏi cha mẹ, tự lập, tự phát, khả năng phát triển tư duy nhưng chưa kiểm soát đầy đủ tốc độ chạy nhảy, ăn uống hay suy nghĩ (như có thể chạy thật nhanh nhưng khó rẽ hướng khi cần), do đó điều quan trọng là không để trẻ rơi vào cảm giác thất bại.
Đồ chơi cho con giai đoạn này có thể chia thành 5 loại:
- Thú nhồi bông: khi mẹ vắng nhà phải để bên cạnh trẻ mọt loại thú nhồi bông để mang lại cảm giác yên tâm, xoa dịu trẻ
- Đồ chơi khơi giợ trí tưởng tượng: búp bê – nhà búp bê, lego, cát, con rối đơn giản
- Đồ chơi mô phỏng: bán đồ hàng, xe tải, tàu hoả, mô hình thị trấn, làng mạc, nông trường
- Dụng cụ thể thao: xe ba bánh, xích đu, cầu thang, cầu trượt, đệm lò xo cỡ nhỏ, bóng
- Đồ chơi phát triển trí tuệ: locking tower, xếp hình từ nhỏ-lớn, timeshock, lắp ghép xe tải, kính lúp, nam châm (đưa trẻ đến bãi cát chơi để khám phá)
Shichida cho rằng giai đoạn này cần thiết phải cho trẻ đọc chữ, kết hợp chữ và tranh một cách từ tốn, kiên nhẫn, bắt đầu mỗi lần 2-3 phút – 5 phút, nhưng lặp đi lặp lại nhiều lần
Nuôi dạy trẻ từ 2-3 tuổi
Bí ẩn não phải – M.Shichida
Khi được 2 tuổi, trẻ bước vào thời kỳ tự lập, đây là lúc trẻ muốn rời vòng tay cha mẹ, tự mình làm và học hỏi. Trẻ không thể ngồi yên một chỗ, chạy loanh quanh với một năng lượng dồi dào hệt như vận động viên. Đây cính là nguồn năng lượng và đam mê học hỏi cảu trẻ. Cha mẹ cần lưu ý ba điều quan trọng: vận động – ngôn ngữ – kỹ năng đơn giản
Các hoạt động cần thiết gồm:
- tản bộ là một hoạt động hàng ngày, từ 1,5 tuổi trở lên cần cho trẻ đi những bước cự ly dài, không nên ẵm bồng, cho trẻ đi trên cả đường dốc, băng qua cầu, chân bước đều lên xuống cầu thang, lăn bóng theo đường chéo để trẻ đi theo, tập chạy (đầu tiên 3m – 10m – 15m), từ 2,5 tuổi có thể chơi giàn nhún để học giữ thăng bằng, tập bật
- phát triển ngôn ngữ: phát âm chuẩn, rõ ràng,hỏi các câu hỏi định hướng như : con muốn… từ phía nào, con muốn mặc ao/quần/váy… màu xanh/đỏ/.. nào? Dạy con các bộ phận chi tiết trên cơ thể, đồ vật,..lượng từ…
- mua sách cho con đọc, một ngày có thể từ 5-10 quyển. Đọc thơ, đồng dao, truyện cổ tích cho trẻ
- tích cực sử dụng các từ ngữ thể hiện nhân quả
- tập các công việc sử dụng kỹ năng đơn giản như buộc dây giày, rửa tay, cài nút, thắt nơ, tập nặn đất sét…
- tham gia phụ các công việc nhà đơn giản, khen ngợi trẻ, dọn dẹp đồ chơi vào đúng vị trí
- trò chơi xây nhà, lắp ráp, lego
- phân loại vật như đậu, cúc áo,kẹp giấy,…
Hai tuổi chính là khoảng thời gian thiên tài của trẻ, đây là khoảng thời gian phát triển nhanh nhất của trẻ, xây dựng những năng lực nền tảng do đó cha mẹ không nên lơ là giai đoạn này. Trẻ có trí nhớ siêu việt với âm thanh,Vì thế giai đoạn này tập luyện trí nhớ cho trẻ càng khó càng tốt: như nhớ cờ các quốc gia, các loại xe ô tô, ghi nhớ tên đường, ga tàu, bài hát – ca sỹ, quan sát sự vật nhỏ như đàn kiến, đống lá, vườn thú, thuỷ cung, biển, hỏi con thấy những gì sau các chuyến đi, nghe các bài hát ru của các nước.
Nuôi dạy trẻ từ 3-4 tuổi
Đây là giai đoạn thuỳ trán tức khu vực phát triển về mặt tư duy, suy nghĩ của trẻ phát triển mạnh nhất. Vì thế, cần chú trọng thêm vào việc dạy trẻ tự suy nghĩ.
Các hoạt động hữu ích:
- trò chơi lắp ghép (lắp ghép các mảng tam giác đỏ, vàng xanh thành các hình khác nhau là tốt nhất cho độ tuổi này)
- các trò luyện kỹ năng khéo léo như cắt gián, xếp giấy, tạo hình bầng dây, nút thắt,…
- cho con trải nghiệm các hoạt động đời sống thực để con tập tự lập một phần như đi chợ, siêu thị, leo núi, tham quan du lịch, thư viện,… (cha mẹ hãy cho con tường thuật lại những trải nghiệmriêng bằng ngôn từ trừu tượng, liên tưởng
- cho đọc truyện tranh , mỗi ngày nhất định cha mẹ đọc cho con mọt vài cuốn
Đây cũng là giai đoạn tốt để học ngoại ngữ, tạo môi trường giúp trẻ phát triển toàn diện các kỹ năng như hội hoạ, vận động, tưởng tượng, ghi nhớ một cách tự nhiên nhất. Mỗi ngày cha mẹ dành khoảng 20-30 phút để dạy con những điều phù hợp.
Các thiên hướng sở thích của trẻ giai đoạn này sẽ định hình trí lực và khả năng tập trung của trẻ. Điều quan trọng giáo dục trẻ em là giáo dục nhân cách. Nhân cách của mỗi trẻ về bẩm sinh là hoàn toàn khác nhau, cha mẹ nên để trẻ đi những bước đầu tiên của mình một cách tự nhiên nhất.
Nuôi dạy trẻ từ 4 tuổi trở lên
Vào độ tuổi này, các tế bào não của trẻ bắt đầu tiếp nhận kích thích từ thế giới bên ngoài và ở giai đoạn đầu, sẽ phát triển các dạng tế bào não gọi là tế bào matrix (ma trận). Lúc này càng tiếp nhận được nhiều kích thích, các tế bào não sẽ càng thay đổi nhiều tế bào có DNA trội, sau đó dần dần phân hoá thành 2 loại tế bào gồm tế bào thần kinh và tế bào thần kinh đêm GLial. Điều quan trọng là các tế bào thần kinh nơ-ron sẽ không tăng thêm nữa, bộ não trẻ đã bước vào giai đoạn hoàn thiện. Thời kỳ từ đây trở về sau, trẻ luôn phải sáng tạo.
4 tuổi là giai đoạn trẻ có năng lực sáng tạo phong phú hơn, song lại ham chơi. Tiến sỹ tâm lý học giáo dục E.P. Trance của đại học Georgia, Mỹ cho biết: “Năng lực sáng tạo của trẻ phát triển nhanh chóng khi bước vào giai đoạn 3 tuổi, phát triển tối đa trong giai đoạn 4 tuổi đến 4 tuổi rưỡi và mai một khi trẻ lên 5 tuổi.
Một số cách Shichida đưa ra bồi dưỡng năng lực sáng tạo:
- khi con đặt câu hỏi thì cần phải lắng nghe và cùng con tìm ra câu trả lời, dạy con giải đáp thắc mắc
- đặt ra những câu đố thú vị để con đi tìm câu trả lời
- tăng cường năng lực tập trung, khi trẻ đang tập trung thì cha mẹ không được chen vào
- chọn các trò chơi trí tuệ (như lắp ghép)
- không nên để con lúc nào cũng thấy chán chường, khen ngợi con
- cho còn trải nghiệm thật nhiều vào những việc mang tính nghệ thuật hay sáng tạo
- giàu kiến thức là nền tảng giúp con tìm tòi cái mới. đọc cho con nhiều sách, tặng sách liên quan đến khoa học
- cư xử với con như người lớn
- cho con quyền quyết định những hoạt động của bản thân (ăn uống, mặc hoặc đi đâu đó)
- cho con trải nghiệm “màn trình diễn” của bản thân (tức trải nghiệm những việc con đã làm thành công bằng chính sức lực của mình)
- đừng khiến con sợ thất bại
- dạy con biết vui vẻ tiếp thu những trải nghiệm lần đầu tiên và mạnh dạn hơn trong mọi việc.
Trích lược về Giáo dục trẻ theo phương pháp Shichida
trong cuốn “Phát triển trí thông minh và tài năng của trẻ dưới 7 tuổi theo phương pháp Shichida”
Makoto Shichida sinh năm 1929 tại tỉnh Shimane, Nhật Bản, ông là tiến sỹ giáo dục, hiệu trưởng Viện giáo dục trẻ em Shichida. Năm 1997, ông được trao giải thưởng Dịch vụ Văn hoá-xã hội của Hiệp hội phát triển Văn hoá Nhật Bản dànha cho cá nhân có nhiều thành tích vượt bậc trong 6 lĩnh vực gồm Nghệ thuật, mỹ thuật, tôn giáo, văn hoá, giáo dục và phúc lợi xã hội. Ngoài ra Hội đồng Khoa học thế giới đã đánh giá phương pháp giáo dục Não phải của M. Shichida là học thuyết giáo dục tốt nhất và được nhận Huân chương Hiệp sỹ của tổ chức hoà bình thế giới vì sự cống hiến xuất sắc.
Hiện ở khắp nước Nhật có 400 lớp nuôi dạy theo Phương pháp Shichida, ngoài ra lớp còn mở rộng ra toàn thế giới như Mỹ, Hàn Quốc, Đài Loan,..
1.Bộ não trẻ hoạt động ưu việt nhất ở giai đoạn sơ sinh
Cùng quan điểm với nhà giáo dục trẻ em vĩ đại người Ý, bà Maria Montessori, Makoto Shichida cho rằng bộ não của trẻ em hoạt động tốt nhất ở giai đoạn trẻ sơ sinh với năng lực hấp thụ vô cùng kỳ diệu. “Năng lực hấp thụ (khả năng tế bào thần kinh hấp thụ) này mất đi ở người lớn nhưng lại là một năng lực kỳ diệu có thể sánh ngang năng lực sáng tạo của thần linh. Song do trẻ tiếp nhận các tác động, kích thích của môi trường sống từ khi sinh ra và chịu ảnh hưởng từ các yếu tố xung quanh nên khả năng hấp thụ này sẽ nhanh chóng biến mất”. Năng lực này hoạt động mạnh mẽ nhất ở giai đoạn từ 0 – 2 tuổi. Nghiên cứu chỉ ra rằng, sau giai đoạn đó, dù làm cách nào cũng không thể có lại năng lực này.
Shichida method -records
Tuy nhiên ở giai đoạn khả năng hấp thụ của não trẻ hoạt động tuyệt với đến mức thiên tài mà không được cha mẹ biết đến, vì không nhận được kích thích tác động có tính giáo dục từ cha mẹ, bộ não trẻ em sẽ không thể phát huy tối ưu và năng lực này biến mất, khiến bộ não bị thoái hoá nhanh chóng, sau này dù trẻ cỏ nhận được những tác động có tính giáo dục ưu tú đến đâu, năng lực đó sẽ không khơi dậy lại được.
Sau 6 tháng chào đời, những cấu trúc cơ bản của não trẻ sẽ thành hình. Theo nghiên cứu của Noam Chómky về những đặc tính bẩm sinh của trẻ, có thể não trẻ có những cấu trúc chức năng tiếp thu ngôn ngữ nhanh chóng, vậy nên hãy sử dụng nhiều ngôn từ đa dạng để dạy trẻ từ lúc chào đời. Ở giai đoạn này trẻ không nắm bắt và ghi nhớ ý nghĩa mà chỉ đơn giản là đưa sau vào tiềm thức vì thế cha mẹ đừng bỏ qua giai đoạn 6 tháng ngắn ngủi chỉ để bé yên lặng ngủ, hoặc nhàm chán ngoan ngoãn mà không có những tác động phù hơp.
Shichida cho rằng cần phát triển các tác động, kích thích trí tuệ tích cực bởi trẻ giai đoạn 0-1 tuổi có thể lĩnh hội những tố chất thiên tài khi được đặt trong một môi trường giáo dục bậc cao vì sau sinh bé có năng lực hấp thu bí ẩn. Tuy nhiên nếu không gặp được môi trường thích hợp thì năng lực này sẽ nhanh chóng mất đi.
2. Hai mô hình học tập của trẻ
Trẻ nhỏ học tập hoàn toàn khác người lớn, Shichida đưa ra cấu trúc hai tầng của việc học tập của trẻ gồm kiểu học nhớ y nguyên và kiểu học nhớ từng cái một
Kiểu học nhớ y nguyên
Trẻ sẽ không cảm nhận được màu sắc bằng cách phân biệt trừu tượng màu xanh, màu đỏ mà sẽ cảm nhận tổng hoà các màu sắc phức tạp giống như ta cảm nhận gương mặt người khác. Mô hình tri giác thế giới bên ngoài của trẻ nhỏ, đặc biệt là từ 0-1 tuổi không phải phát triển từ đơn giản đến phức tạp mà là sự tri giác những kích thích nhận một cách nguyên vẹn, không liên quan đến độ phức tạp hay đơn giản, vì thế kích thích tri giác cho trẻ ở giai đoạn này nên là những kích thích phức tạp. Các kích thích này không được quá mức nhưng phải được lặp đi lặp lại.
Kiểu học nhớ từng cái một
Kiểu nhớ này thể hiện trong việc học từ vựng, cha mẹ cần thường xuyên nói chuyện với trẻ về các vấn đề phức tạp và lặp đi lặp lại các từ vựng gần gũi với trẻ. Những quan sát thực nghiệm cho thấy nếu cho trẻ học nghe, nuôi dưỡng ngôn ngữ một cách phong phú đa dạng thì trẻ sẽ nói rất nhanh, nội dung câu nói trở nên mạch lạc rõ ràng,
Để trẻ nhớ được một từ, trẻ có thể sẽ phải lặp đi lặp lại từ đó hàng ngàn lần, tuy nhiên ở từ tiếp theo thì chỉ cần một phần nhỏ nỗ lực đó, và phản ứng với kích thích tiếp theo sẽ rất nhanh chóng, nhờ đó thần kinh phản ứng sẽ phát triển mạnh mẽ. Mạch thần kinh các phát triển thì càng trở nên tối ưu.
3. Quá trình phát triển năng lực của trẻ
Phương pháp Shichida
Thời kỳ thứ 1 (từ 0-6 tháng): thời kỳ phát triển năng lực tiếp thụ (cảm giác)
Thính giác phát triển trước nhất, tai trẻ mẫn cảm và phản ứng với các tác động từ môi trường xung quanh. Thị giác: trẻ có thể tập trung cả 2 mắt vào một điểm tuy nhiên sự vận hành chưa đầy đủ, đến 3-4 tháng cơ xoay của nhãn cầu phát triển đầy đủ thì thị giác mới bắt đầu nhạy cảm nhất. Đây là giai đoạn cha mẹ cần cho xem các bức tranh đẹp. Xúc giác: tháng thứ 5 mới lan rộng khắp khi phát triển khả năng chỉ trỏ. Khứu giác và vị giác: từ tháng thứ 5 mới bắt đầu mẫn cảm.
Nhìn chúng, giai đoạn này nên cho trẻ nghe hát ru thì thính giác sẽ khắc ghi sâu hơn, mạch thần kinh cũng trở nên phức tạp. Giai đoạn này trẻ thường suy dinh dưỡng học tập. Cha mẹ nên:
- hát ru, đọc các bài thơ ca có nhịp điệu
- cho bé ngắm các bức danh hoạ, tranh đẹp
- nghe nhạc hay
- xem truyện tranh
Thời kỳ thứ 2: (6 tháng đến 3 tuổi): thời kỳ phát triển năng lực biểu đạt (năng lực sáng tạo)
Đây là giai đoạn nuôi dưỡng các năng lực thực sự của trẻ, cha mẹ cần tạo một môi trường vui chơi học tập phong phú như đồ chơi (chơi con thú thì mẹ kết hợp cho trẻ xem tranh con thú để nắm bắt các điểm tương đồng), học vẽ, đi chơi công viên thường xuyên, đọc truyện tranh…
Thời kỳ thứ 3 (từ 3-6 tuổi): thời kỳ phát triển năng lực tư duy (kỹ thuật)
Trẻ phát triển mạnh về năng lực tư duy, thời kỳ này cha mẹ cần tập trung nuôi dưỡng tư duy để tránh bị đình trệ. Các năng lực này diễn ra ở khu vực não từ tai đến phía trước thuỳ trán. Các kích thích đến từ bên ngoài sẽ được tiếp nhận tại thuỳ chẩm thông qua các giác quan như tai, mắt mũi và sau đó thuỳ trán sẽ chuyển hoá các yếu tố này thành hành vi, biểu đạt chúng thông qua hệ thống cơ. Ở giai đoạn 0-3 tuổi, thuỳ chẩm phát triển nhưng đến giai đoạn này thuỳ trán ai phát triển cho nến cha mẹ đẩy mạnh việc giáo dục về trí nhớ thì không phát triển được trí năng của trẻ.
Đây là giai đoạn cha mẹ nên cho trẻ chơi lặp đi lặp lại nhiều lần:
- chơi các trò chơi ghép hình, thả hình khối, xếp khối. (ghép hình từ 4 miếng – 10 – 20 – 40 -60 tăng dần độ khó)
- cắt giấy, xếp giấy
- tập đàn piano hoặc violin.
Khi trẻ mới chào đời, chỉ khi nhận được các kích thích từ môi trường xung quanh thì tế bào não của trẻ mới kết nối và vận hành được. Khi đó việc lặp đi lặp lại là rất quan trọng bởi nó tạo ra sự kết nối giữa các tế bào, hình thành các mạch thần kinh giúp cho sự kích thích được thông suốt. Nếu sự kích thích yếu ớt (môi trường giáo dục nghèo nàn) thì tế bào não sẽ phát triển kém, cho đến 6 tuổi thì mạch thần kinh đã hình thành thì không điều chỉnh được nữa. Sau 6 tuổi, dù trẻ học có tốt đi thế nào nữa cũng không tổ chức lại được cấu trúc của nó và không còn chỗ để phát triển các mạch thần kinh giúp truyền các tác động, kích thích một cách tốt đẹp.
Như vậy, để hình thành các mạch thần kinh có chất lượng nhờ giáo dục ở giai đoạn 0 tuổi và đẩy nhanh sự phát triển năng lực thì không thế không chuẩn bị những kích thích, tác động phù hợp.
Lược dịch “Ten secrets of Montessori” của Age of Montessori
Xem 10 bí mật phương pháp Montessori phần 1 :, phần 2, phần 3, phần 4
#1: Hai thái cực của con người,
#2: Hỗ trợ cho cuộc sống,
#3: Bộ óc thẩm thấu
#4. Giai đoạn mẫn cảm
#5: Sự khác biệt giữa các cá thể
#6. Lớp học được chuẩn bị theo phương pháp Montessori
#7: Sự tự do lựa chọn
#8. Tự do và kỷ luật
#9 Quá trình đạt đến sự tập trung và độc lập của đứa trẻ (Normalization)
Định nghĩa chính xác của Montessori về quá trình “Normalization” đó chính là trạng thái tinh thần bình thản và tập trung thông qua toàn tâm với một hoạt động của đứa trẻ. Maria Montessori phát hiện rằng có một xu hướng nội tại về khả năng tập trung cao độ và khả năng thể hiện các hành vi một cách yên tĩnh thực sự là một điều “bình thường” (normal) trong mỗi đứa trẻ. .
Có thể bạn cho rằng: đó không giống con của tôi. Nhưng bạn hãy tin tôi, tất cả chúng ta đều nghĩ rằng một đứa trẻ phải rất nghịch ngợm, hoạt náo và chuyên gia bày bừa. Từ “yên tĩnh” và “đứa trẻ” dường như không gắn liền nhau. Tuy nhiên đây là một kết quả ngạc nhiên: bà Maria Montessori đã nghĩ tương tự cho đến khi bà loại bỏ tiền đề này và cho phép đứa trẻ thế hiện những gì chúng có thể làm. Sau đó bà tiến hành quan sát đứa trẻ trong bối cảnh chúng được tự do lựa chọn các hoạt động trong một môi trường được chuẩn bị cẩn thận sẽ trở nên rất yên lặng và hoàn toàn chú tâm vào các hoạt động đó. Chúng sẽ thường xuyên lặp lại một hoạt động nào đó cho đến khi cảm thấy thoả mãn nhu cầu hiểu biết của mình. Chúng sẽ chú tâm và hấp thu thông tin một cách tự nhiên mà không cần tác động của bên ngoài.
Maria Montessori đã nhận ra điều mà không ai trước đó nghĩ tới: sự yên tĩnh, tập trung va chuyên tâm của đứa trẻ không phải là sự ngoại lệ mà là bản năng tự nhiên của chúng. Đó chính là lý do bà gọi đó là quá trình bình thường (normal). Trên thực tế, những đứa trẻ luôn quấy rối, phá phách mà chúng ta hay bắt gặp chính là do nhu cầu nội tại của chúng không được đáp ứng.
Làm thế nào để đạt được quá trình đó? (How to get to “Normalization?”)
” Thông qua công việc và hoạt động thích hợp mà tính cách của đứa trẻ sẽ có sự biến đổi. Công việc ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ cũng tương tự như thức ăn cứu sống một người đang chết đói. Chúng ta quan sát rằng đứa trẻ khi đang hoạt động sẽ thức tỉnh sở thích của nó bộc lộ, mở rộng hé lộ những đặc tính không thể ngờ tới của đứa trẻ đó, khả năng của trẻ sẽ đem đến cho nó sự thoả mãn cao độ và trẻ sẽ cười rất thích thú và ngọt ngào” ~ Dr. Maria Montessori
Khi ở nhà hay ở trường, trẻ cần phải được chơi các trò chơi hoặc các bài học để đáp ứng nhu cầu phát triển của mình. Và nó cần tự do để lựa chọn những gì mà bản thân nội tại trẻ thích thú. Cha mẹ và giao viên cần cố gắng hết sức để thoả mãn nhu cầu sẽ thông qua việc không ngừng quan sát và chuẩn bị môi trường vui chơi cho trẻ. Khi trẻ tìm thấy bài học phù hợp với mình đúng thời điểm thì bạn sẽ thấy trẻ có sự biến chuyển. Sự thay đổi này sẽ mang đến sự hào hứng với hoạt động, khả năng tập trung cao, cảm giác bình yên, thoả mãn và vui thú.
#10. Niềm vui tự sinh (Spontaneous Joy!)
Maria Montessori đã quan sát đứa trẻ trải nghiệm cái mà bà gọi là “niềm vui tự sinh”. Theo Montessori, một đứa trẻ được phát triển toàn diện là đứa trẻ hạnh phúc. Nói cách khác khi đứa trẻ học hỏi xung quanh một cách tự nhiên và phát triển khả năng tiềm ẩn một cách cao nhất thì sẽ đem đến một trang thái hạnh phúc thuần khiết tự sinh.
# Tóm tắt 10 điều trong phương pháp Montessori
Bước thứ 1 chúng ta hiểu được các giai đoạn phát triển của trẻ, trong đó nổi bật là trạng thái bộ não thẩm thấu thông tin, giai đoạn mẫn cảm và sự khác biệt giữa các cá thể. Đó là cách đứa trẻ học hỏi, là con đường mà chúng đi. Trẻ học mọi thứ xung quanh mà không biết chúng đang học, dần dần trải qua các giai đoạn vô thức đến hoạt động có ý thức mà luôn luôn trong trạng thái vui vẻ, yêu thương.
Khi chúng ta hiểu rõ các vấn đề này thì chúng ta có thể tuỳ biến môi trường hoạt động cho trẻ ở nhà hoặc trong lớp học để đem lại cơ hội học hỏi tối đa cho trẻ. Khi xây dựng được môi trường một cẩn thận, đứa trẻ được tự do chọn lựa các bài học hoặc hoạt động mình yêu thích, và một cách tự nhiên trẻ sẽ hé lộ cho chúng ta thấy nhu cầu mà trẻ đang cần.
Tản văn Trương Tiểu Nhàn
Tuyển tập Tản văn hay Trương Tiểu Nhàn – NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh
Hồi nhỏ tôi thường nghĩ, ma sơ là những người mang theo mình một chuyện tình đổ vỡ tan nát trái tim tìm đến tu viện nương nhờ. Các ma sơ thường có hai dạng. Một là tốt bụng hiền hậu, rất dễ gầnl dạng còn lại thì nghiêm nghị dữ dằn, làm cho người ta kính sợ. Cho dù là ai đi nữa chúng tôi đều tin rằng chắc chắn họ bị đàn ông phụ bạc, ruồng bỏ nên mới tuyệt vọng đến nương nhờ vòng tay của Đức Chúa.
Lúc trước xem phim chiếu rạp hoặc phim truyền hình, những nữ nhân vật chính xinh đẹp mà yếu ớt trong các bộ phim sau khi trải qua một chuyện tình đầy đau khổ, hoặc sau khi người yêu không còn trên thế gian, họ luôn chọn cách tìm đến tu viện, từ đó trở đi cách ly phàm tục. Cuộc đời còn lại của họ là đứng dưới tượng Đức Mẹ tưởng niệm một cuộc tình đầy đau khổ đã xa xôi.
Khi đó, tôi cũng từng muốn làm ma sơ. Đương nhiên tôi không làm ni cô. Màu đen, trắng, xám trong các đồng phục của các ma sơ dù sao cũng lãng mạn mà nhã nhặn hơn.
Những năm gần đây, ít khi nghe thấy chuyện các cô gái sau khi thất tình muốn vào tu viện làm ma sơ. Các nhân vật nữ chính trong phim ảnh cũng không còn tìm đến cửa tu viện nương nhờ. Nhà biên kịch không viết như vậy, khán giả đương nhiên cũng không muốn xem thế. Họ sẽ nói:
“Xưa như trái đất rồi!”
Quả thực là như vậy. Chỉ vì một lần thất tình mà muốn thoát ly hồng trần đã không còn hợp thời nữa.
Bất kể là tìm đến tu viện, hay là tuẫn tiết, tự sát, vào nhà thương điên… cũng đều không còn hợp thời nữa
Có còn ai mềm yếu và ngây thơ như thế nữa đâu
Một việc làm phù hợp nhất sau khi thất tình chính là nhanh chóng tìm cho mình một người khác. Những gì bạn bị mất trên thế gian này, cũng phải tìm lại từ chính thế gian này.
Lược dịch “Ten secrets of Montessori” của Age of Montessori
Xem 10 bí mật phương pháp Montessori phần 1 :, phần 2, phần 3
#1: Hai thái cực của con người,
#2: Hỗ trợ cho cuộc sống,
#3: Bộ óc thẩm thấu
#4. Giai đoạn mẫn cảm
#5: Sự khác biệt giữa các cá thể
#6. Lớp học được chuẩn bị theo phương pháp Montessori
#7: Sự tự do lựa chọn
Trong lớp học Montessori, trẻ có quyền tự do lựa chọn những hoạt động chơi được chuẩn bị sẵn một cách cẩn thận. Môi trường trang bị sẵn các trò chơi được xem là yếu tố then chốt! Thông qua sự quan sát cẩn thận cách hoạt động của đứa trẻ, giáo viên và bậc cha mẹ có thể cho con chơi những hoạt động giúp trẻ phát triển tối đa nhất. Bà Maria Montessori biết rằng tất cả đứa trẻ đều có những thế mạnh và sở thích riêng và phương pháp Montessori đem đến cho trẻ quyền tự do chọn lựa để tối đa hoá quá trình học tập thông qua sự khác biệt của các cá thể. Một số người hiểu lầm rằng sự tự do lựa chọn chính là đứa trẻ được quyền làm bất kỳ thứ gì chúng thích hoăc không có một quy tắc nào trong lớp học Montessori. Đây là điều hoàn toàn sai lầm.
Sự độc lập trong ý chí có được bởi sự lựa chọn giữa một mình và tự do, sự độc lập ý chí bởi làm việc một mình và không bị quấy nhiễu. ~Maria Montessori
“Đừng bao giờ giúp một đứa trẻ việc gì mà chúng cảm thấy mình có thể tự làm được” ~ Maria Montessori. Chẳng hạn như mỗi buổi sáng trẻ đến lớp (hoặc ở nhà) và bắt đầu tự lựa chọn bài học. Trẻ được quyền tự do chọn lựa từ những bài học được chuẩn bị sẵn ở các giá thấp hoặc các vị trí trẻ có thể tiếp cận được. Trẻ có thể chọn một bài học/hoạt động mà trẻ cảm thấy quen thuộc, hoặc có thể yêu cầu cái mới. Nếu trẻ lựa chọn cái mới, giáo viên cần hướng dẫn làm thế nào để hoạt động mới này có hiệu quả, hoặc trẻ có thể quan sát những đứa trẻ khác đang chơi. Trẻ có thể chơi một mình hoặc với bạn của mình. Trẻ có thể chơi mãi một trò chơi hoặc sau khi đặt các đồ vật ra khỏi vị trí của nó thì trẻ chuyển sang hoạt động khác. Trên tất cả, giáo viên cần quan sát quá trình chơi của trẻ, chỉ giúp đỡ khi cần thiết và ghi chép lại các bài học/hoạt động để giới thiệu lần tiếp theo.
Phương pháp Montessori
Chúng ta có thể thấy từ ví dụ trên đứa trẻ được trải nghiệm sự tự lựa chọn nhưng không phải tự do hoàn toàn. Tuy nhiên, tại sao sự tự do được lựa chọn lại quan trọng đến vậy? Bởi vì tất cả đứa trẻ đều có khả năng thiên bẩm, một đúa trẻ có thể nhanh chóng học đọc, đứa trẻ khác lại hứng thú một cách tự nhiên với các con số. Đứa trẻ thì rất ưa thể thao hoặc có trẻ thì thiên về âm nhạc và nghệ thuật.
Bạn đã bao giờ để ý rằng khi đứng giữa nhóm những đứa trẻ có tuổi xấp xỉ nhau nhưng không đứa trẻ nào giống nhau? Chúng khác biệt về chiều cao, cân nặng và các mức độ hoạt động của chúng. Một số rụt rè và kè kè bên cạnh bố mẹ trong khi đứa trẻ khác lại thích mạo hiểm.
Bây giờ tiếp tục hình dung rằng chúng ta đặt những đứa trẻ bên cạnh nhau, học cùng một bài học vào thời gian như nhau thì điều gì sẽ xảy ra? Chúng ta sẽ bắt gặp một số đứa trẻ thích thú và sẵn sàng học, thế nhưng đối với một số trẻ bài học đó là quá khó hay quá dễ? Vấn đề đơn giản có thể trẻ chưa đến giai đoạn phát triển đó, có thể cần một vài tháng sau nữa? Vậy kỹ thuật một bài học phù hợp cho tất cả ((one fit for all) hầu như bị khuyết thiếu. Có thể đứa trẻ sẽ được lợi từ bài học này còn đứa trẻ khác thì không? Vậy làm thế nào để bạn có thể biết được?
Bản thân chúng ta đã mất đi sự nhạy cảm sâu sắc này và trước sự hiện diện của đứa trẻ mà chúng ta thấy được sự hồi sinh, chúng ta cảm thấy như mình đang chứng kiến sự huyền bí đang được hé lộ. Nó cho thấy một cách tinh tế của việc tự do lựa chọn mà một giáo viên không được đào tạo trong quan sát có thể phá nát chúng trước khi bản thân họ nhận thức được, cũng giống như một con voi đang giẫm nát những bông hoa sắp nở trên đường đi của mình. ~ Maria Montessori
Bà Maria Montessori hiểu được rằng tất cả những sự khác biệt trong cách học và tạo ra một môi trường cho trẻ hàng ngày và lựa chọn điều mà chúng sẵn sàng học một cách phù hợp. Khi đứa trẻ chọn được cho mình các bài học/hoạt động thì nó sẽ đặc biệt thích thủ. Điều này chính là sự mạch bảo của “người thầy” trong con người đứa trẻ đó.
#8 – Tự do và Kỷ luật (Liberty and Discipline)
“Để đứa trẻ làm điều chúng thích khi mà chúng chưa phát triển hết năng lực kiểm soát của mình là đi ngược với khái niệm “tự do”” ~ Maria Montessori
Mặc dù chúng ta nghĩ Tự do và kỷ luật là hai điều đối lập thế nhưng bản chất đó chính là hai mặt của một đồng xu. Chúng ta nghĩ một cách tự nhiên rằng tự do chính là không có nguyên tắc, nhưng theo Montessori bản chất tự nhiên của một đứa trẻ chính là đâu đó chúng thiếu đi các nguyên tắc, đâu đó chúng thiếu cả sự tự do. Sự nhầm lẫn rằng tự do cho phép đứa trẻ làm bất kỳ điều gì chúng muốn rất phổ biến, tuy nhiên các nguyên tắc là một phần không thể thiếu trong phương pháp Montessori khi mà mục tiêu cao nhất chính là dạy cho chúng tính tự giác. Thực tế hình thức quan trọng nhất của kỷ luật chính là đứa trẻ học được tính tự giác.
Sự tự do
“Phương pháp quan sát dựa trên một nền tảng duy nhất – đứa trẻ được phép bộc lộ bản thân một cách tự do và do đó cho chúng ta thấy được nhu cầu và thái độ đối với những điều còn đang ẩn giấu hoặc kìm nén trong môi trường không cho phép chúng dược hoạt động tự phát ” ~ Maria Montessori
Phương pháp Montessori
Trong lớp học Montessori, trẻ được tự do lựa chọn các hoạt động dưới sự giám sát cẩn thận. Đây là điều cốt lỗi bởi nếu không có một môi trường được trang bị sẵn chúng ta không thể đem đến cho trẻ sự tự do lựa chọn. Thông qua việc quan sát đứa trẻ một cách cẩn thận, giáo viên và cha mẹ có thể mang đến cho con hoạt động phù hợp giai đoạn phát triển. Từ đó đứa trẻ được chơi các hoạt động mà chúng thấy hấp dẫn nhất phù hợp với giai đoạn mẫn cảm mà chúng đang trải qua.
Kỷ luật và sự tự giác
Cách hiệu quả nhất để khuyến khích tính tự giác là hiểu được nhu cầu trong từng giai đoạn phát triển của trẻ, từ đó chuẩn bị sẵn môi trường đa dạng các hoạt động để đáp ứng các nhu cầu này. Môi trường càng đáp ứng được nhu cầu của trẻ thì càng có nhiều sự tự do lựa chọn, từ đó trẻ càng học được tính tự giác. Khi nói đến khái niệm kỷ luật trong phương pháp Montessori, trọng tâm chủ yếu vào rèn luyện tính tự giác cho trẻ. Tự giác là kỹ năng căn bản, cội nguồn của mọi thành công trong việc học tập và sinh sống. Con người với tính tự giác cao có thể đối mặt được với những khó khăn của cuộc sống. Con người có khả năng đưa ra các quyết định tốt bởi họ nghe được sự mách bảo của động lực bản thân. Các nghiên cứu chỉ ra rằng đứa trẻ được rèn luyện tính tự giác sẽ có kết quả học tập cao hơn, thế chất tốt hơn, tỷ lệ li dị thấp và ít sa vào nghiện ngập khi đến tuổi trưởng thành.
“Nếu không có sự tự do thì con người không thể phát triển một cách tốt nhất. Sự tự do là chìa khoá cho mọi hoạt động và trở thành bước đầu tiên khi trẻ có khả năng hoạt động không cần sự giúp đỡ của người khác và ý thức được sự tồn tại độc lập của mình” ~Maria Montessori
Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rằng tính tự giác không phải có thể rèn luyện trong một ngày mà đó phải là kết quả của hàng năm phát triển. Đó chính là một hành trình mà đứa trẻ được học và rèn luyện dần dần từ nhiều tác động và chiến lược khác nhau.
Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc
Thơ Đường là một bộ phân tinh hoa nhất trong lịch sử văn học cổ điển Trung Quốc, có sức cuốn hút về văn học. Với khổ thơ ngắn gọn, câu thơ hoàn chỉnh, từ ngữ súc tích, nhà thơ đã tạo nên một bức tranh đầy ý thơ cuốn hút, khiến độc giả chìm đắm trong cảnh tượng được miêu tả trong bài thơ. Nhà thơ Trương Nhược Hư là nhân vật tiêu biểu sáng tạo bức tranh đầy ý thơ ở đời Đường Trung Quốc, bài thơ “Xuân giang hoa nguyệt dạ” (Đêm hoa trăng trên sông xuân) là một bài thơ khổ dài thể hiện phong cách duy mỹ của nhà thơ Trương Nhược Hư.
Trương Nhược Hư là một nhà thơ sinh sống trong thời kỳ giữa những năm đầu đời Đường và thời thịnh Đường (trước sau năm 700 công nguyên). Nhà thơ Trương Nhược Hư chỉ để lại hai bài thơ lưu truyền đến ngày nay, “Xuân giang hoa nguyệt da” là một trong hai bài thơ này, nhưng duy nhất bài thơ “Xuân giang hoa nguyệt dạ” đã xác định địa vị nhà thơ lớn của Trương Nhược Hư trong lịch sử thơ Đường. Qua bài thơ này, nhà thơ đã thể hiện đầy đủ sở trường về miêu tả cảnh đẹp trong thơ.
Bài thơ “Xuân giang hoa nguyệt dạ” kết hợp cả cảnh vật, cảnh thơ lẫn sự thể hội của nhà thơ đối với bí mật vũ trụ và triết lý nhân sinh. Tiêu đề của bài thơ gồm 5 cảnh vật: mùa xuân, dòng sông, hoa, mặt trăng và ban đêm kết hợp thành một bức tranh có cảnh đẹp giờ lành.
Trong phần mở đầu bài thơ đã miêu tả cảnh đẹp tĩnh mịch về một dòng sông dưới ánh sáng mặt trăng trong ban đêm mùa xuân, câu thơ viết rằng:
Xuân giang hoa nguyệt dạ
Xuân giang triều thuỷ liên hải bình,
Hải thượng minh nguyệt cộng triều sinh.
Diễm diễm tuỳ ba thiên vạn lý,
Hà xứ xuân giang vô nguyệt minh.
Giang lưu uyển chuyển nhiễu phương điện,
Nguyệt chiếu hoa lâm giai tự tiển.
Không lý lưu sương bất giác phi,
Đinh thượng bạch sa khan bất kiến.
Tạm dịch là:
Biển vắng sông êm gợn nước bằng
Lung linh trăng tỏ sóng triều dâng
Mênh mông theo sóng trôi ngàn dặm
Xuân thắm sông nào chẳng có trăng ?
Sông quanh đất ngát thoảng hương đầy
Trăng sáng rừng hoa ngỡ tuyết bay
Lất phất sương rơi nào có thấy
Sông dài cắt trắng chẳng ai hay
Trong mùa xuân ấm áp, sóng sông dạt dào, dòng sông rộng mênh mông, chảy về biển cả, sóng nước dập dềnh hình như đang ôm một vầng trăng sáng từ từ dâng cao. Ánh trăng chiếu trên mặt sông lấp lánh, sóng nước lung linh liên miên nghìn dặm xa, thử hỏi dòng sống nào chẳng có ánh sáng mặt trăng trong mùa xuân. Dòng sông uốn khúc quanh co và hoa cỏ đan xen nhau, ánh trăng chiếu trên rừng hoa trông như tuyết trắng nở trên cây. Bất ngờ có sương trắng mưa từ trên không, đó là ánh trăng chiếu sáng trầngian, khiến cát trắng bên sông lúc ẩn lúc hiện.
Nhà thơ hình như là một hoạ sĩ có thủ pháp điêu luyện, chỉ dùng nét bút một cách nhẹ nhàng đã vẽ nên cảnh đêm sông có sóng nước lung linh, trong sáng, nhà thơ chỉ dùng 4 câu thơ ngắn, câu nào cũng có trăng, đã thể hiện cảnh ngời sáng của đêm trăng. Khi đứng trước cảnh trăng và sông, nhà thơ đưa ra một câu hỏi, nảy sinh những điều suy nghĩ về nhân sinh, câu thơ viết rằng:
Xuân giang hoa nguyệt dạ
“Giang thiên nhất sắc vô tiêm trần,
Hạo hạo không trung cô nguyệt luân.
Giang bạn hà nhân sơ kiến nguyệt?
Giang nguyệt hà niên sơ chiếu nhân?
Nhân sinh đại đại vô cùng dĩ,
Giang nguyệt niên niên chỉ tương tự.
Bất tri giang nguyệt đãi hà nhân,
Đãn kiến trường giang tống lưu thuỷ.”
Tạm dịch là:
Tinh khiết trời sông một sắc màu
Trăng soi vằng vặc suốt đêm thâu
Hỏi ai đã thấy vầng trăng cũ
Có nhớ năm nao rực bến đầu
Kiếp người dâu bể mãi sinh sôi
Trăng chiếu bên sông cũng thế thôi
Chẳng biết vì sao trăng rạng rỡ
Sông dài giục giã nước buông trôi
Nước sông cùng trời cùng một sắc màu, trong sáng, trăng sáng treo cao nhưng suốt cả đêm chỉ có một mình. Ai đầu tiên ngắm thấy mặt trăng khi đứng bên sông, và năm nào mặt trăng bắt đầu toả sáng trần gian? Con người kiếp kiếp luân hồi, dòng sông và mặt trăng năm nào cũng tương tự.
Chẳng biết vào giờ phút này ai đang tắm ánh trăng ở bên sông? Trước mắt chỉ có nước sông chảy không ngớt, không bao giờ trở về. Đối mặt cảnh đẹp về dòng sông mùa xuân, nhà thơ một mình đứng bên sông ngắm trăng, cứ suy nghĩ triền miên, thời gian và không gian vô tận, cuộc sống cứ nối tiếp, chỉ có tuổi thanh xuân trôi nhanh như tên. Cảnh thơ thiên nhân hợp nhất vừa duy mỹ vừa thơ mộng này làm cho người ta cảm nhận tính chu kỳ của thiên nhiên, tuổi thanh xuân trôi đi nhanh chóng.
Xuân giang hoa nguyệt dạ
Trong những suy nghĩ triền miên này, nhà thơ nghĩ tới tình cảm sầu muộn về sự chia lìa giữa người ở đất khách quê người và người vợ đang chờ đợi ở nhà, như vậy đã tăng thêm chút ít tình cảm đau buồn cho bài thơ. Câu thơ cuối viết rằng:
“Bất tri thừa nguyệt kỷ nhân quy
Lạc nguyệt dao tình mãn giang thụ”
Tạm dịch là:
Mấy kẻ cưỡi trăng nào có biết
Bến cây trăng lạnh nghĩ mà thương.
Dưới ánh trăng có mấy người có thể về quê như ý muốn, chỉ có mặt trăng xuống về phía tây đong đưa tình cảm chia lìa, ngả bóng vào rừng cây bên sông. Sau khi đọc xong bài thơ, độc giả càng nghĩ càng thấm thía.
Nhà thơ Trương Nhược Hư kết hợp sự thể nghiệm chân thật của mình về đời sống vào cảnh tượng tươi đẹp, tình cảm kết hợp với hình ảnh, tạo nên bầu không khí tình cảm nồng nàn và cảnh thơ duy mỹ, điều này nói rõ sự sáng tạo về cảnh đẹp trong thơ Đường đã bước sang giai đoạn chín muồi, đây có lẽ là nguyên nhân bài thơ “Xuân giang hoa nguyệt dạ” của nhà thơ Trương Nhược Hư rất được thế hệ sau tôn sùng.
Xuân giang hoa nguyệt dạ
Phổ nhạc: Trần Dũng
Biểu diễn: Tô Châu thập nhị nương
Mình thích ngắm hoàng hôn, ngắm màu vàng của nắng xế chiều. Nếu như nhìn thấy ánh nắng cuối cùng trong ngày sắp tàn ấy mình sẽ thấy dễ thở hơn một chút. Đôi khi đi tìm lý giải cho điều này, mình đã tìm rất nhiều lý do. Vì mệnh kim nên thích màu vàng của nắng hoàng hôn? thích màu sắc ngả vàng mùa thu cũng là mùa vượng kim. Có lẽ không phải, đó chỉ là thời khắc mình thấy bình yên để đón nhận một màn đêm yên tĩnh. Nếu như chào đón một buổi sáng chan hoà đầy hứng khởi, cả ngày bạn sẽ kiệt sức. Chỉ có thời khắc báo hiệu đêm về đó bạn mới biết mình sắp được nghỉ ngơi.
Cuộc sống cũng trôi đi như vậy, sức lực tuổi trẻ dồi dào như ánh nắng bình minh, trải qua những tháng ngày cuộc sống đôi khi không muốn dừng chân thì bạn cần có thời khắc hoàng hôn đó, nếu đi mãi đi mãi với ánh nắng bình minh bạn sẽ sớm kiệt sức. Thời khắc đó để nhìn lại chính mình, nhìn lại ước mơ của mình và ý nghĩa của cuộc sống.
Có một câu chuyện vòng tròn hoàn mỹ mà mình rất thích rằng:
“Có một vòng tròn rất hoàn mỹ, nó rất tự hào về thân hình tròn trĩnh đến từng centimets của mình. Thế nhưng, một buổi sáng thức dậy, nó thấy mình bị mất một góc lớn hình tam giác. Buồn bực, vòng tròn đi tìm mảnh vỡ đó. Vì không còn hoàn hảo nên nó lăn rất chậm. Nó vẫn thường ngợi khen nhưng bông hoa dại đang toả sắc bên đường, nó vui đùa cũng ánh nắng mặt trời, tâm tình cùng sâu bọ. Một ngày kia, vòng tròn tìm được một mảnh vừa hoàn toàn vừa khít và ghép vào. Nó lăn đi và nhận ra mình đang lăn quá nhanh đến nỗi không kịp nhận ra những bông hoa đang cố mỉm cười với nó, không kịp vui đùa cùng ánh nắng hay tâm tình cùng sâu bọ nữa. Vòng tròn thấy rằng cuộc sống khác hẳn đi khi nó lăn quá nhanh. Nó dừng lại, đặt mảnh ghép bên đường rồi vui vẻ chầm chậm lăn tiếp…”
Bài học từ vòng tròn đó chúng là khi người ta mất thứ gì đó thì mới hoàn hảo. Chưa hoàn mỹ mới là cơ hội để chúng ta cố gắng ước mơ, theo đuổi hy vọng chứ không phải lý do để dằn vặt về bản thân mình.
Mình nhớ về Aya trong Ngôi sao may mắn, rằng cô sinh ra đã bị bỏ rơi và tật nguyền thế nhưng sự không hoàn hảo đó vượt lên sự khắc nghiệt của số phận để tìm thấy ngôi sao may mắn của mình, nhận thấy tình yêu của những con người nhân hậu xung quanh đã khiến cuộc sống của cô thật ý nghĩa.
“Sẽ ổn thôi nếu ta bày tỏ niềm chia sẻ của ngày mai
Về những giọt nước mắt của hôm nay
Em sẽ xây nên một dòng sông cầu vồng để anh có thể tìm đến bên anh
Mặc dù anh có hoàn toàn đổi thay
Em cũng sẽ tìm đến anh
Chống trả sự bao phủ của màn đêm,
Ánh sao sẽ là người chỉ đường cho em
Tuyết rơi lất phất quanh thân thể em
Nhưng đó chỉ như một chiếc váy thủy tinh
Sẽ ổn thôi nếu bạn nói lời sẻ chia của ngày mai về những suy nghĩ của hôm nay
Em sẽ khóc,em sẽ khóc,khóc mãi thôi
Để anh có thể tìm đến em”
Cái gì kia đang rơi
tuyết ư
như bọt sóng trên trời
ồ không, chỉ hoa rơi lặng lẽ
nhưng hoa gì mà trắng thế?
(Tanka)
Có một lần chợt vô tình thấy bức tranh tuyết rơi trên những tượng thần khiến mình ấn tượng. Bức tranh mang hơi thở của thiền, của tấm lòng một con người. Vì thế mình đi tìm tên hoạ sỹ, quả là một công cuộc khó khăn nhưng khi tìm ra cũng thật là thích thú. Đó là tranh của cô Kazuyoshi Yagihashi.
Từ đó mình rất thích xem tranh của cô. Là một hoạ sỹ tự do, Kazuyoshi Yagihashi (八木橋麗代) sống tại Tokyo, ở nhà nuôi dạy hai con nhỏ và hiện vẽ tranh minh hoạ cho sách thiếu nhi.
Trong thời gian nuôi con, cô đã vẽ rất nhiều về hai đứa trẻ và cuộc sống xung quanh thật bình dị và ấm áp bằng màu chì.
Tranh minh hoạ của Kazuyoshi
-
- Tranh Kayuzoshi yaghashi
Nguồn tranh tác giả tại web: http://www.shiroyagi.net/shiroyaginet/Gallery.html
My favorite Blog
Recent Comments